Dalam era digital yang pesat berkembang, konsep bandar pintar telah menjadi tumpuan utama dalam usaha meningkatkan kualiti hidup masyarakat. Bandar pintar merujuk kepada penggunaan teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) serta Internet Pelbagai Benda (IoT) untuk mengurus sumber bandar secara efisien, meningkatkan perkhidmatan awam, dan memudahkan kehidupan seharian penduduk.UTHM News+1Construction Industry Development Board+1
Apakah Itu Bandar Pintar?
Bandar pintar adalah pendekatan pembangunan bandar yang menggunakan teknologi canggih untuk mengumpul dan menganalisis data bagi meningkatkan kecekapan operasi bandar, perkhidmatan awam, dan kesejahteraan rakyat. Ia melibatkan integrasi pelbagai sistem seperti pengangkutan, tenaga, kesihatan, keselamatan, dan persekitaran.
Inisiatif Bandar Pintar di Malaysia
Malaysia telah melaksanakan pelbagai inisiatif untuk merealisasikan bandar pintar:
Rangka Kerja Bandar Pintar Malaysia (RKBPM): Disediakan oleh PLANMalaysia, RKBPM menyediakan panduan bagi pelaksanaan bandar pintar di seluruh negara.
MySmart Wilayah 2030: Inisiatif oleh Kementerian Wilayah Persekutuan untuk menjadikan Kuala Lumpur, Putrajaya, dan Labuan sebagai bandar pintar menjelang 2030.
Pelan Penarafan Bandar Pintar Malaysia 2025: Program penarafan yang mengiktiraf tahap kemajuan bandar dalam pelaksanaan teknologi pintar.
Komponen Utama Bandar Pintar
Pengangkutan Pintar: Sistem pengangkutan awam yang efisien seperti Autonomous Rail Rapid Transit (ART) di Kuching dan sistem bas pintar di Iskandar Malaysia.
Tenaga Pintar: Penggunaan grid pintar untuk pengurusan tenaga yang lebih efisien dan lestari.
Keselamatan Pintar: Pemantauan keselamatan melalui CCTV berteknologi tinggi dan sistem amaran awal bencana.
Persekitaran Pintar: Pengurusan sisa pepejal dan pemantauan kualiti udara secara real-time.
Pentadbiran Pintar: Perkhidmatan kerajaan digital yang memudahkan urusan rakyat seperti pembayaran bil dan permohonan lesen.
Manfaat Bandar Pintar kepada Rakyat
Peningkatan Kualiti Hidup: Akses kepada perkhidmatan awam yang lebih efisien dan responsif.
Pengurangan Kos: Penjimatan dalam penggunaan tenaga dan pengangkutan.
Keselamatan Terjamin: Sistem pemantauan yang berkesan meningkatkan keselamatan awam.
Kelestarian Alam Sekitar: Pengurusan sumber yang efisien mengurangkan jejak karbon dan pencemaran
Cabaran dan Halangan
Walaupun banyak manfaat, pelaksanaan bandar pintar menghadapi beberapa cabaran:
Kos Pelaksanaan: Pelaburan awal yang tinggi untuk infrastruktur dan teknologi.
Keselamatan Data: Risiko kebocoran data peribadi dan serangan siber.
Jurang Digital: Perbezaan akses kepada teknologi antara bandar dan luar bandar.
Penerimaan Masyarakat: Kebimbangan terhadap privasi dan perubahan gaya hidup.
Masa Depan Bandar Pintar di Malaysia
Malaysia komited untuk memperluas pelaksanaan bandar pintar ke seluruh negara. Dengan sokongan kerajaan, sektor swasta, dan masyarakat, bandar pintar berpotensi menjadi pemacu utama dalam mencapai Wawasan Kemakmuran Bersama 2030. Integrasi teknologi dalam kehidupan seharian bukan sahaja meningkatkan kualiti hidup tetapi juga menjadikan Malaysia sebagai negara maju yang berdaya saing di peringkat global.
Senarai Rujukan
PLANMalaysia. (2024). Panduan Pelaksanaan Bandar Pintar. PLANMalaysia.
PLANMalaysia. (2021). Blueprint MySmart Wilayah 2030. PLANMalaysia.
PLANMalaysia. (2025). Penarafan Bandar Pintar Malaysia 2025. PLANMalaysia.
PLANMalaysia. (n.d.). Rangka Kerja Bandar Pintar Malaysia 2019–2025. PLANMalaysia.
Lim, S. B., & Malek, J. A. (2022). Pembangunan Bandar Pintar Berpusatkan Rakyat di Malaysia. Penerbit UKM.
